Sabbat vieren bij de Klaagmuur in Jeruzalem. 
En maak een Sabbatsmaaltijd mee!

Sabbat wordt met het hele gezin feestelijk gevierd. Het is de zevende dag van elke week. (vanaf de zondag gerekend). In de Joodse kalender begint een dag vanaf zonsondergang tot zonsondergang. Hierdoor begint Shabbat dan ook op vrijdagavond. Het einde van Sabbat is bij zonsondergang op zaterdagavond.

Voor de Joden is Sabbat één van de heiligste dagen. Het heeft alles te maken met de schepping van de wereld. God rustte op de zevende dag (Sabbat in het Hebreeuws) van de schepping van hemel en aarde. Dit is een heilige dag waarop de mens dient te rusten. Productief werk is niet toegestaan. Maar ook het aansteken van vuur, het inschakelen van elektriciteit, elke vorm van reizen en telefoneren is verboden.

In de eerste plaats thuis. Er zijn vier redenen waarom joden tijdens het begin van Sabbat naar de Klaagmuur in Jeruzalem gaan: het herdenken van de verwoesting van de tweede Tempel, om dichterbij God te staan en om een wens te doen. Om nog dichterbij God te staan raken sommigen de Muur ook echt aan. Ook herdenken ze de uittocht uit Egypte.

De Joden komen vaak met het gezin of de hele familie bij elkaar op vrijdagavond. Ze verwelkomen met elkaar de Sabbat. Het is een rustdag. Er mag niet worden gewerkt en zelfs ook niet worden gekookt. Je mag je telefoon niet gebruiken, geen elektriciteit of elektrische apparaten gebruiken. Dit betekent dat je geen koffie mag zetten of foto’s mag maken. Toeristen mogen dit uiteraard wel tijdens Sabbat. Houd altijd wel rekening met de Joodse normen en waarden. Orthodoxe Joden willen vaak niet worden gefotografeerd tijdens Sabbat. Vraag altijd van te voren of iemand gefotografeerd wil worden. Indien ze dit niet willen, dien je dit te respecteren.

In de Joodse hotels zijn twee liften; één voor niet religieuze joden / toeristen en één voor religieuze joden. Voor religieuze joden is er de Sabbat lift. Joden mogen geen elektriciteit bedienen en dus geen liftknopjes indrukken. Deze Sabbat lift stopt automatisch op elke verdieping. Tip: neem dus de juiste lift, want anders duurt het heel lang voordat je boven bent. Arabische hotels hebben normale liften.

Voor heel even ben je een onderdeel van de joodse religieuze cultuur. Sabbat vieren is een hele happening. Joden vieren met het hele gezin of met de hele familie de komst van Shabbat bij de Klaagmuur in Jeruzalem. Bij de Klaagmuur worden de mannen en de vrouwen gescheiden van elkaar.
Zowel de vrouwen als de mannen dansen en bidden met elkaar. Ze maken samen plezier. Het is een unieke beleving die je meegemaakt moet hebben bij een bezoek aan Jeruzalem. Wij zien een rustdag misschien als een verplichting, maar voor de Joden is het een feest. Joden die in andere delen van Israël wonen vieren Sabbat vaak thuis. Ze nodigen vrienden of familie uit om op vrijdagavond samen te eten, te drinken en de zegenspreuken te doen die bij Sabbat horen.

Sabbat kun je op twee momenten vieren bij de Klaagmuur in Jeruzalem: tijdens de komst van Sabbat of tijdens het afscheid. 

Tijdens de komst van Sabbat worden de gebeden en zegeningen uitgesproken. Iedereen is vrolijk en blij. In het Jodendom begint een dag bij zonsondergang en eindigt bij zonsondergang. Om deze reden begint Sabbat dan ook op vrijdagavond.

Het kan voorkomen dat jij/u pas op zaterdag in Jeruzalem bent. In dit geval kun je naar de Klaagmuur gaan tijdens het afscheid nemen van Sabbat. Dit is op zaterdag tijdens zonsondergang. Ondanks dat de komst van Sabbat drukker is, heeft het einde van Sabbat ook feestelijkheden. Er worden zegeningen uitgesproken over de wijn, de kaarsen en de kruiden. De komende week mag symbolisch gezien worden overstroomd door Gods zegen. 

De Joden vieren beiden. Er is geen verschil in belangrijkheid. 

Tijdens Shabbat mag er niet gekookt worden. De maaltijden worden dan ook voor Shabbat al klaargemaakt. Het eten wordt warm gehouden op warmhoudplaatjes. Het is bijzonder om bij lokale bewoners thuis een Sabbatsmaaltijd te gebruiken.

Elke familie viert Shabbat anders. De één heel uitgebreid de ander iets soberder. Iedereen eet en drinkt gezamenlijk op de vrijdagavond. Op tafel worden twee gevlochten broden gelegd met een doek erover. Het Israëlische volk wordt hierdoor herinnert aan de woestijntocht. Ze kregen van God voor twee dagen “manna”. Ook branden er twee kaarsen. Deze kaarsen staan symbool voor de geboden onderhoud en gedenk.

Wanneer de twee kaarsen worden aangestoken, wordt de koningin verwelkomd. Over de kaarsen, het brood en een beker wijn (of druivensap) worden zegenbeden uitgesproken. Nadat het brood en de beker zijn rondgegaan wordt pas de maaltijd geserveerd. Er worden liederen als “Shabbat Shalom” gezonden. (Welkom Shabbat).

Of je nu individueel op reis bent of met een grote groep, in beide gevallen kun je een Sabbatsmaaltijd meemaken. 

De gaarkeuken is open voor grote groepen
Wanneer je deelneemt aan een groepsreis kun je bij de Gaarkeuken van Hineni een Sabbatsmaaltijd meemaken. Er wordt uitleg gegeven over de rituelen en de gebruiken voor, tijdens en na Sabbat. Het doel van Sabbat is om samen te zijn en alles samen te delen. Het is egoïstisch om alleen aan jezelf te denken.

Na het horen van de zegeningen nut je een Joodse maaltijd. Omdat Joodse gezinnen vaak al met de hele familie Sabbat vieren kunnen ze geen grote groepen thuis ontvangen. De gaarkeuken van Hineni biedt wel ruimte voor grote groepen.

Individuele reizigers kunnen bij de lokale bewoners thuis eten
Wanneer je met zijn tweeën of vieren een autoreis door Israël maakt kun je bij joodse families thuis een Sabbatsmaaltijd meemaken. Je maakt een avondje onderdeel uit van het joodse gezin. Je zult als een echte local Sabbat ervaren! Uiteraard kunnen grote groepen er ook voor kiezen om de groep op te splitsen in kleine groepjes van maximaal zes personen.

Wij snappen dat je tijdens je vakantie graag foto’s maakt. Zeker van de lokale bevolking. Op feestelijke dagen zoals Sabbat is het extra leuk om joden te fotograferen. Religieuze joden mogen tijdens Sabbat zelf geen foto’s maken maar ook niet gefotografeerd worden. Vraag daarom altijd om toestemming voordat je foto’s van iemand maakt. Het kan zijn dat iemand niet gefotografeerd wil worden. Houd hier rekening mee. Wees niet te opdringerig en respecteer de gewoonten van mensen. Bij mensen thuis is het vaak makkelijker om foto's te maken van de Sabbatsmaaltijd. 

Wanneer je toestemming vraagt om een foto te mogen maken heb je meteen het perfecte moment voor een leuk gesprek. Het geeft een extra dimensie aan je ontmoeting. Wanneer jullie meer van elkaar weten zullen ze vaak sneller akkoord geven om op te foto te gaan. Meestal vinden jongeren het minder erg om op de foto te gaan.

Bij Like2Travel hebben wij diverse rondreizen door Israël samengesteld. Wanneer je op vrijdag of zaterdag in Jeruzalem bent raden wij zeker aan om tijdens Shabbat naar de Klaagmuur te gaan. Je kunt de joden zien bidden en met de hele familie zien feesten. Uiteraard kunnen wij ook een gids regelen voor je. Hij of zij weet je alles te vertellen over de riten en gebruiken tijdens Sabbat. Ze spreken Hebreeuws en maken snel contact met de locals.

Al vele malen ben ik in Israël geweest. Uiteraard heb ik alle keren Sabbat bij de Klaagmuur mogen meemaken. Het is een bijzonder moment dat je niet mag missen tijdens een bezoek aan Jeruzalem. 

Het is handig om ervoor te zorgen dat je bij het plannen van je reis naar Israël ervoor zorgt dat je op vrijdag en zaterdag in Jeruzalem overnacht. Het zou helemaal mooi zijn als je ook een Bar Mitswa viering mee kunt maken bij de Klaagmuur. Deze vinden altijd op donderdagochtend en maandagochtend plaats.